◆総称表現テンプレ 【可算名詞】 A1 Leono estas danĝera besto. ...英(語話者に人気。以下同様) A2 La leono estas danĝera besto. ...英仏 A3 Leonoj estas danĝeraj bestoj. ...英 A4 La leonoj estas danĝeraj bestoj. ...仏 B1 *Lupo estas formortanta. ...×不可 B2 La lupo estas formortanta. ...英仏 B3 Lupoj estas formortantaj. ...英 B4 La lupoj estas formortantaj. ...仏 【不可算名詞】 C1 Biero estas alkoholaĵo. ...英独 C2 La Biero estas alkoholaĵo. ...仏 D1 Vivo estas mallonga. ...英(独は別) D2 La vivo estas mallonga. ...独仏 【集合名詞】 E1 Familio estas la baza unuo de socio. ...英 E2 La familio estas la baza unuo de la socio. ...英仏 E3 Familioj estas la bazaj unuoj de la socio. ...英 E4 La familioj estas la bazaj unoj de la socio. ...仏 F1 *Homaro estas unu tutaĵo. ...×不可 F2 La homaro estas unu tutaĵo. ...英仏 F3 *Homaroj estas unu tutaĵo. ...×不可 F4 *La homaroj estas unu tutaĵo. ...×不可 G1 Vortaro estas utila. ...英 G2 La vortaro estas utila. ...英仏 G3 Vortaroj estas utilaj. ...英 G4 La vortaroj estas utilaj. ...仏
限定、総称表現テンプレその2 - la ĉielo「空」、la suno「太陽」(無冠詞や複数は「恒星」) - la Monto Blanka「モンブラン」、la plej alta pinto de la montaro Alpoj 「アルプス」の「最高峰」 - la Blanka Domo「ホワイトハウス」(無冠詞、小文字は「白い家」) - la oka (tago) de decembro「12月8日」 - je la oka (horo)「8時に」 - Li levis la kapon. = Li levis sian kapon.「彼は(自分の)頭を洗った」 - la Nederlanda (lingvo)「オランダ語」 以下の総称用法を含む文は、すべてザメンホフの用例です。文句があるなら、エスペラントをやめてください。
- La rozo apartenas al Teodoro. [FE.5] 「その薔薇」 - Mi manĝas per la buŝo kaj flaras per la nazo. [FE8]「口」、「鼻」 - En la printempo la glacio kaj la neĝo fluidiĝas. [FE39]「(毎年・総べての)春」 - La saĝulo havas siajn okulojn en la kapo, kaj la malsaĝulo iras en mallumo. [LR119]「(総じて)賢き者」、「愚かな者」 - El ĉiuj miaj infanoj Ernesto estas la plej juna. [FE.10]「最も幼い」(=la plej juna infano) (FE: "Fundamento de Esperanto", LR: "Lingvaj Respondoj")
-9. Difiniloj これだな、たぶん。difinaには「限定の」という意味があるからね。 -Difiniloj estas specialaj vortoj, kiujn oni metas antaŭ O-vorta frazparto por difini la identecon de la afero: 「限定詞はその物事のidenteco(同一性)をdifini(限定する)ために名詞句の前に置くもの。」 僕が考えていた事と同じかな。つまり、その名詞が普通名詞として意味する存在物の中からその物自体を限定する、という事。 「その本」と直接指さしたり、「その男」と直接は見てないけど話で聞いた男の事を指したり、 「君のゲーム」と今やってる君のゲームが限定できた時に使う、こういうコトバと同じかな。
さらに読むと、限定詞には何があるか書いてあった。
@La plej grava difinilo estas la difina artikolo la. 「一番重要な限定詞は定冠詞la」 AAliaj difiniloj estas tabelvortoj je U, A kaj ES, posedaj pronomoj, ambaŭ, kaj unu. 「他の限定詞は、相関詞のU,A,ES、所有代名詞、ambaŭ, unu」なのだそうだ。
-9.1. Difina artikolo — la -9.1.1. La — bazaj reguloj -La vorteton la oni nomas difina artikolo. Ĝi montras, ke oni parolas pri certa afero konata de la alparolato. 「定冠詞la。laの基本的な決まり」 「la は限定冠詞=定冠詞と呼ばれる。これは、聞き手に知られているある特定の物事について話している、という事を示す。」
koniが良く分からなかったから調べたら -Havi ideon pri iu aŭ io, scipovi distingi iun aŭ ion disde aliaj samspecaj aĵoj aŭ uloj: という意味で、「他の同種の物からそれを区別・識別できる概念を持っている」という事。 つまり、その名詞が意味する存在全ての中からある物をあなたは識別できますよ、私はその物について話してるんですよ、 という話者の側からの情報表示が定冠詞なんだな。分かったような気がするが、その晩はそのまま寝た。
モノリンガル初心者のためのエスペラント定冠詞 p8>>142の続き 今日は太郎君が先に書きだした。La knabino estas ĉarma. え!?まさかの定冠詞!?太郎君は僕より初心者の筈なのに! 僕は慌てて昨日読んだPMEGの記憶を探った。 太郎君は僕が限定できる少女を指して言ってる。 急いで辺りを見回したが、目に付くのはクラスのいつもの女子だけだ。 クラスの女子の中で誰がかわいいとか、そんな話は太郎君とは未だかつてした事がない。 困ってる僕を見て太郎君は今書いた文の上に Matene mi vidis と書いてきた。 正確に書けば、Matene mi vidis knabinon.かな。太郎君はある少女を見た、と。 先にそう言ってくれれば、僕の頭の中にも「朝太郎君が見た少女」というイメージができるから それに対して La knabino estas ĉarma.と言うならいい。「その男」の時と同じに「その少女」で話がつながるから。 一応僕はĈu mi konas ŝin?僕の知ってる子か聞いてみた。 太郎君の答え Ne, nova knabino. なんだ、やっぱり僕の知らない子の話じゃないか。 何でもかんでもlaを付けるのは良くないな。分かる筈のない物にlaを付けられると焦る。 太郎君は定冠詞の意味も知らずに付けたから、やっぱり初心者だ。ちょっと安心した。
僕の表情を見た太郎君がさらに付け足した。Ŝia mamo estas granda. ふむ、内容はともかく、太郎君もエスペラント相当頑張ってるな。 せっかくだから僕は上級者風をふかせ、太郎君のこの文に3つのjを付け足してやった。 そして太郎君の上を行くエスペラント文を考えた。定冠詞は相手が分かると思っている事に付けるから・・・ Ĉu la formo estas bona? 形はいいのかいって、事だけど、何の形の事か太郎君は分かるだろうと思って。 単語が難しかったのか、太郎君はしばらく考えていたが、意味に気づいてjes jes, kiel la pilko.と書いてきた。 おお、通じたようだ。まあ、ここは僕だったら、kiel du pilkojと書くかな。 その時、ガラガラと教室のドアが開き、担任とひとりの少女が入ってきた。転校生だ。nova knabinoとは彼女の事か? 僕は急いで La mamulino? と書いて太郎君に見せ、すぐさま自分の席に戻った。太郎君は僕の意図が分かっただろうか。 その後、陰で僕たちは彼女をラ・マムリーノと呼んだのは言うまでもない。
次の日、僕がいつものように太郎君の席に近づくと、太郎君は既にエスペラント文を書いていてニコニコしながら僕にそれを見せた。 Jupo de knabino estas mallonga. 少女のスカートは短い!? 何だこれは。 まあ-jが付いてないから単数の少女なのは明らかだし、僕らの行動範囲から言えばクラスの女子の誰か? knabinoも普通名詞だから本当だったら世界中の全ての少女が含まれるのだが、状況を常識的に判断すればクラスの女子の誰かとしか考えられない。 こんな時、僕もお母さんのように「どの?」と聞きたくなり、Kiu knabino?と書いた。 太郎君は相変わらずニコニコしてある方へちらちら目をやった。あー、昨日の転校生か。 そうやって指し示しながら言うなら その少女という意味で tiu knabinoと言えるな。 しかし仮にla knabinoだったとしても通じたな。誰かな?と少しは考えるかもしれないけど、 太郎君が僕に「分かるだろ」って言えるような女の子を誰か1人上げろ、と言われたら昨日のラ・マムリーノしかいないから。 ふむ、ここまでは分かった。しかし昨日教壇の横に立って自己紹介してた彼女を見たけど、 別段スカートが短いとか思わなかった。あまり覚えてないし、普通だったと思う。 で、椅子に横座りして足を組んで投げ出して、他の女子と喋ってる彼女の下半身を見たら、「みじけー!」であった。 こういう場合、jupo de la knabinoでいいのかな。la jupoって言った方が、今日着てる今のスカートという感じで限定されていいと思うが。 jupoだけだと昨日のスカートも含まれるような。これは帰ったらPMEGで調べてみるか。 で僕はĈu vi deziras vidi la kalsoneton de la knabino?と書いてやった。 文法も単語も上級者レベルの文章だ。kalsonetoなんて単語知るまい、と思ったら、太郎君は受けてた。こういう単語は既に彼の頭に入っているのだな。 その前に定冠詞の意味を教えないとな。
-9.1.2. La — individuaĵoj -Kiam temas pri individuaĵoj (ne pri speco), la signifas, ke la parolanto supozas, ke la alparolato konas la aferon. 「個別の物」 「(種類ではなく)個別の物に関する時にlaが意味するのは、話者は聞き手がその物事を知っているだろうと思っている、という事である。」 これは一番最初に書いてあった事と同じだな。ちょっと飛ばして、 -Neuzo de la estas do same grava kiel uzo de la. 「laを使わない事は使う事を同じに重要である。」 これは実感した。出鱈目に使われたら、聞いてる方は困る。
-9.1.3. La — konateco -Konateco povas ekesti en diversaj manieroj. 「(laを使うべき)聞き手が知っているという状態は色々なやり方で現れる。」
モノリンガル初心者のためのエスペラント定冠詞 p11>>151の続き BPlene priskribita 完全に描写された?どういう意味だ? 最初の例文は、Jen kuŝas la ĉapelo de la patro.だ。「ほら、お父さんの帽子があるよ。」 このpatroにはlaが付いてるから、世界中の全てのお父さんのうちの誰か、ではなく 話者が聞き手も知ってると思ってるお父さん、おそらく自分達の父、という意味だろう。 la ĉapelo de la patroと言うと、父の帽子は一個しかない、という事が暗黙で了解されるらしい。 これがla無しのĉapeloだと、父の複数の帽子の中の一個にすぎないという意味になるらしい。 また他にあり得る場合としては、帽子が複数あった場合でも、他の帽子は全部他人の物で、 父の帽子はその中で一個だけだと聞き手は既に知っていて、話者は今、その父の帽子を指している場合、とある。 とにかく、聞き手が一個だと分かっていればlaなんだな。その解釈で行くと、 la knabinoが着てるスカートは一個だから、今着てるやつを意味したいなら、la jupo de la knabinoで正解だろう。
今のような所有のde以外でも「完全描写」する方法は他にもある。 例文は、Li sentis sin tiel malfeliĉa, ke li malbenis la tagon, en kiu li estis naskita. 「彼は自分って不幸だなーっと感じた、自分が生まれた日を呪うくらいに。」 読者は「彼」が何年何月何日に生まれたなど知らないが、「彼が生まれた日」は一個しかないのは当然だから、まさにその日の意味でla tagoか。
-Tio estis la unua fojo, ke ŝi nomis ŝin sia filino. 「それは、彼女がその子を自分の娘と呼んだ最初の回であった。」 何々の第一回目、という場合は論理的に考えて一個だからlaが付く、のかな。 「何々の」が無ければ意味不明。この「何々の」が「完全描写」か。
la+名詞だけでは聞き手は分からないと思う時にも、説明を付けて分かるようにすれば「完全描写」になるのかな。 la motoroでは分からなそうな人でも、la motoro de la aŭtoと説明すれば分ってもらえるだろう。
モノリンガル初心者のためのエスペラント定冠詞 p12>>152の続き そうだ、「昨日僕たちのクラスに転入してきた女の子」なんかはどうだろう? La knabino, kiu aniĝis al nia klaso hieraŭ, havas grandajn mamojn. これを太郎君に言うなら完全に通じる。太郎君が関係代名詞をもう勉強していれば、の話だが。 お母さんに言ったとしたら? お母さんがエスペラントペラペラだっとして。 学期の途中で転入してくる子なんて通常は1人だ。もしここでla無しknabinoで言ったら、お母さんは「転校生の1人は」だと思うかもしれない。 転校生は1人であるとお母さんは思っていると想定され、そう思ってもらっていいですよ、という時はla有りで言う方が感覚的にしっくりくる。 状況が新学期で、新しく同じクラスになった女の子が当然複数いれば、その時はla無しがいいように思う。 なんだかすごく感覚的で難しいな。まあ実際はお母さんにこんな事は絶対言わないからいいんだけど。
CNomata 普通名詞+固有名詞というパターン。例文はla urbo Parizo。 固有名詞はそのものだけで個を限定する事ができるが、都市のパリですよ、と言ってやると親切な時だ。 urbo Parizoは聞き手も知っている筈だからlaが付く。la urboとParizoを同格的に並べている、とも言えるな。
例文は他にもある。 -La filo de la reĝo ŝin renkontis. 「王の息子は彼女に会った。」 この「王」にはlaが付いているから聞き手も知ってる「王」。 聞き手は、「王」の息子が実際何人いるか知らないかもしれないが、話し手がlaを付けたんだから、 それを聞いた聞き手は「王の息子」は1人しかいないんだろうという理解する事ができる、とある。
モノリンガル初心者のためのエスペラント定冠詞 p13>>153の続き 例文は他にもある。 -La filo de la reĝo ŝin renkontis. 「王の息子は彼女に会った。」 この「王」にはlaが付いているから聞き手も知ってる「王」。 聞き手は、「王」の息子が実際何人いるか知らないかもしれないが、話し手がlaを付けたんだから、 それを聞いた聞き手は「王の息子」は1人しかいないんだろうという理解する事ができる、とある。
モノリンガル初心者のためのエスペラント定冠詞 p14>>156の続き [・定冠詞・4 -9.1.4. La — specoj 「種類」か。今までの話は種類ではなく個別の物、の話であった。 -Ofte O-vorto estas uzata por paroli pri speco, por diri kia io estas. 「名詞はしばし種類として、それがどんな物かを述べる時に使われる。」 -Oni povas tion fari en diversaj manieroj: sen la, kun la, unu-nombre aŭ multe-nombre. 「それは様々な方法で可能。la無し、la有り、単数、複数。」
モノリンガル初心者のためのエスペラント定冠詞 p15>>163の続き 次の日もいつものように太郎君の席に向かうと、太郎君は何かを一生懸命書いているようだった。 見せてもらうとやはりエスペラント文だ。Ĉu vi amas knabino? 出た、また意味不明。とりあえず、knabinoに-nを付け足してやった。 僕が女の子を好きかって? どの女の子だよ? knabinonだけだと世界中の女の子なら誰でも指しうるのだぞ。誰でもいいから女の子なら好きか?って事か? Ĉu vi amas knabinojn? だとしても「女の子たち」だから同じく漠然としている。 もしかしてこれが「総称」か? いや、僕個人についての記述は「総称文」とは言えない。 総称文は「何々は何々である」という事が一般的に言えると判断される文だ。 今ここで出たknabinon, knabinojnは個体でもないが総称でもなく、「種」というでもなく、言ってみれば「種類」かな。 ここにlaを付けたらどうなる? Ĉu vi amas la knabinon? laがあるから僕と太郎君の間で唯一に絞れる女の子を想定するのが妥当だ。 複数形にして Ĉu vi amas la knabinojn?だと、絞れる対象が、複数の同じ物から成り立つ塊に変わっただけだ。 僕と太郎君の間で共通認識できる少女たち、と言えばクラスの女子たち? 或はそういう設定さえできなければ世界中の女の子たち、と同じ様な意味になる。 どっちにしろ答えはNe. だ。 そう僕は書いた。 しかしこれがもし総称文ならどうなる?「何々は何々である」というような一般論を表すような表現には例えば何があるか。 僕は考え、そして書いた。Knabino havas mamojn. すると太郎君は目を輝かして僕を見て、また書いてきた。Ĉu vi amas mamojn? そういう意味じゃねーから!(ペシ) ・・・だが文法は完璧だよ。
先生が来たから自分の席に戻っても、僕はまだ総称について考えていた。 Knabino havas mamojn. 女の子なら個々人で誰でもおっぱいがある。総称だな。 Knabinoj havas mamojn. (漠然と)女の子たちにはおっぱいがある。これも総称だ。 La knabino havas mamojn. 聞き手の知ってる女の子にはおっぱいがある? 知ってる子じゃなくてもみんなあるだろう。 という事は聞き手が勝手にどの女の子を想像したとしても、この文は妥当なのだ。これも総称か。 しかし勝手に想像していいと言われると、逆にイメージが拡散して抽象的になるように感じる。 La knabinoj havas mamojn. 聞き手の知ってる女の子たち、或は特に状況が無ければ世界中の女の子たちにはおっぱいがある。うん、これも総称だ。 総称については la無し、la有り、単数、複数、何でも可能だと言う事が、何となく納得できた。やっぱり後でPMEGちゃんと読もう。
-9.1.5. La — specialaj uzoj 特殊な用法か。こういうのが意外と重要なんだろうな。
@La anstataŭ poseda pronomo 所有代名詞の代わり。 -Ofte oni uzas la anstataŭ poseda pronomo, se la kunteksto klare montras, kiu la posedanto estas. 「文脈で所有者が明確な時は所有代名詞の代わりにlaが使われる。」 -Tio aparte ofte okazas, kiam oni parolas pri korpopartoj kaj parencoj. 「体の一部や、親族について話している時、特にそうなる。」 例文、Li levis la kapon. = Li levis sian kapon. 「彼」が上げたのは他人の頭だと考える方が無理があるから、このlaが自分の頭を指すのは常識的判断だ。 「スィーアン」より「ラ」の方が短いから、「ラ」の方が好まれるのかな。
ALa anstataŭ ĉiuj ĉiujの代わり。 -Kiam ne estas risko pri miskompreno, oni povas uzi la anstataŭ ĉiuj, sed la ne estas same insista kiel ĉiuj: 「誤解が生じる危険が無ければ、ĉiujの代わりにlaが使えるが、laはĉiujのような主張はない。」 ĉiujはĉiuの複数で「全ての」のいう意味だ。 la+複数名詞、というのは 聞き手が知ってる筈の、同種の何かの集合体だから、まとまった塊というイメージになる。 ĉiujは世界中の全てという意味だけではなく、文脈上で理解される集合体の中の個々を余さず「全て」という意味でもある。 そうするとかなり、la+複数名詞とĉiuj+複数名詞は、意味的に重なりそうだ。 ただし「全部の」とはっきりは言ってないからlaの方が主張度がゆるい、と、そういう事か。
-La gastoj eksidis ĉe la tablo. ≈ Ĉiuj gastoj eksidis... (聞き手の既に知っている)客達(の塊) ≒ (状況上把握される)客達の全部。
モノリンガル初心者のためのエスペラント定冠詞 p17>>165の続き BLa antaŭ lingvonomoj 言語名の前。 例 la Angla (lingvo) 方言とか細かい事は無視して、何語という物は唯一の物と、常識的にはそう思われてるからlaなんだな。
CLa antaŭ plej kaj malplej plej,malpejの前。 何々の中での一番またはビリ、という存在は普通一個だからな。二個のうちでより上だ下だと言う場合も同じ。 聞き手がその物自体を知ってるかどうかではなく、論理的に唯一なんだからlaを付けないと奇妙だ、という発想だろう。 長々と説明があるけど、限定詞は名詞の前に付いて名詞を限定するから、名詞を直接修飾する形容詞の前にはlaが付くけど、 名詞を直接修飾していない形容詞とか、動詞を修飾する副詞の前には付かない、って事は重要だな。 -El ĉiuj miaj infanoj Ernesto estas la plej juna [infano].「私の子供全部の中でエルネストが一番若い = 子供たちの中で一番若い子供」 -Li estas plej laca en la mateno. 「彼は朝に一番疲れている ≠ 男たちの中で一番疲れてる男」 -Kiu venas plej frue, sidas plej ĝue.「一番早く来る者が、一番楽しく座る =いい場所に座れる=早い者勝ち」
ELa komence de rakonto 物語の開始時で。 あなたも知ってるお話ですよ的に暗示をかけ、読み手を物語に引き込む作戦だな。
FKonciza lingvaĵo 詩や諺ではlaを省く時がある? 作者の都合だろ。
GCitaĵoj 引用。 “”で囲むような引用文は、laが付く場合と付かない場合があるが、付く場合はlaの後に名詞が省略されている。 -La “tuj” de sinjoroj estas multe da horoj.「旦那衆の『すぐ』というのは長時間の事である。」 La vorto “tuj”を略してLa “tuj”。
ELa komence de rakonto 物語の開始時で。 あなたも知ってるお話ですよ的に暗示をかけ、読み手を物語に引き込む作戦だな。
FKonciza lingvaĵo 詩や諺ではlaを省く時がある? 作者の都合だろ。
GCitaĵoj 引用。 “”で囲むような引用文は、laが付く場合と付かない場合があるが、付く場合はlaの後に名詞が省略されている。 -La “tuj” de sinjoroj estas multe da horoj.「旦那衆の『すぐ』というのは長時間の事である。」 La vorto “tuj”を略してLa “tuj”。
ANomo kun rekta priskribo 直接修飾付きの名前 -Se tiu A-vorto ne estas mem parto de la propra nomo, oni normale ja uzas la, kvazaŭ temus pri ordinara O-vorto. 「形容詞が固有名詞の一部となってる場合もあるが、そうでない場合は固有名詞でも普通名詞のようにlaが付く。」 -Tion oni faras precipe, kiam temas pri elekto (reala aŭ ŝajna) inter pluraj aferoj kun la sama nomo: 「特に、同じ名前の物が複数(現実でも見せかけだけでも)あって、その中からどれかを選択する場合にそうなる。」
-Duoble montriĝis la bildo de Venero, de la surtera Venero.「二つ重ねでヴィーナスの絵が現れた。地上のヴィーナスが。」 最初のヴィーナスは固有名詞でla無し、後半はlaを付けて同一人物の二つの姿、地上のヴィーナスと天上のヴィーナスを区別している。
モノリンガル初心者のためのエスペラント定冠詞 p20>>169の続き -La malgranda Janjo per larĝe malfermitaj okuloj rigardis la murojn.「その小さなヤーニョは大きく見開いた目で壁を眺めた。」 これは解説無しか。小さいヤーニョとでかいヤーニョが区別できるとは思えないけどな。 で、出典を検索してみたら、この文章の前ではinfanoと呼んでいたのをここで突然小さなヤーニョと名前で呼んでいる。 la infanoの事を突然Janjoと言っても読者は分からない。 la malgranda (infano) Janjoのinfanoはどっちにしろmalgrandaだから、略したという事かな? またヤーニョのお母さんも出てくるから、大人と子供のうちの子供の方、という意味でのla malgrandaでもあるのかな。 どっちにしろ、ここでlaが無いと新たな登場人物が出てきたように思えてしまうだろう。
-Pasintjare mi vizitis Berlinon, sed ne la Berlinon de Germanio. 「去年、私はベルリンを訪れた。でもドイツのベルリンじゃないよ。」 ベルリンという名前の都市は他の国にもあるよという文脈で、その中から「あのドイツのベルリン」と区別したい場合はlaを付ける。 -Mi daŭre revas promeni tra la Parizo de 1900. 「私はずっと1900年のパリを散策してみたいと夢見ている。」 これは「見せかけ」だな。「何々年のパリ」という物が無数にあるイメージで、その中の「1900年のパリ」というのは論理的に唯一だから。
ただし、その物の一部である場合にはlaは付けない。 En orienta Azio multaj landoj evoluas tre rapide. = En la orienta parto de Azio... 「アジアの東の部分では、多くの国々が急速に発展している。」 Norda Ameriko はNord-Amerikoとも言え、これはこれでひとまとめで固有名詞だからlaは付けない、とある。 Orienta Azioは「東アジア」っていう固有名詞じゃないのかな? Norda Amerikoもorienta Azioも外見は同じだから別にいいけどさ。
モノリンガル初心者のためのエスペラント定冠詞 p21>>170の続き BOrdinaraj O-vortoj kiel propraj nomoj 固有名詞としての普通名詞 普通名詞が固有名詞になった場合はlaが付く。 -Dio kondukis la popolon ĉirkaŭire [...] al la Ruĝa Maro. 「神は民衆を紅海へと迂回して導いた。」 「赤い海」という普通名詞が固有名詞化したからlaがつく。日本語でも紅海だから、翻訳名とでもいうのかな。 そう言えばla mamulinoも最初はただの普通名詞の造語だったけど、今はほぼ固有名詞化したな、僕と太郎君の間だけだけど。 こういう例は実用上、そこかしこで出て来るんだろうな。でもそうすると普通名詞と混同してしまう可能性が生じる。 そうならないように、普通名詞とは厳格に区別してlaを付けた方がいい、という事だろう。 でももっと進んで完全に固有名詞扱いのMamulinoになってしまってlaが無くなってしまう場合もありそうだが。 あ、最後の方にちゃんとそう書いてあるわ。 -La uzado ne estas tute unueca:「使い方は完全に統一されてない。」そうだろうな。
モノリンガル初心者のためのエスペラント定冠詞 p22>>171の続き DPropraj nomoj kiel priskriboj 修飾としての固有名詞 例 la rivero Nilo ナイル川 これは la urbo Parizoと同じ構造だな。 いきなりla riveroと言っても、その後すぐ固有名詞を付ければ聞き手は限定できる、という解釈か。 -la Atlantika oceano = la oceano Atlantiko = Atlantiko と書いてあるから、ナイル川は la Nila riveroでもいいのかな。
la fama aŭtoro Ŝekspiro 「かの有名な作家シェークスピア。」シェークスピアは誰でも知ってる常識だから。 しかし、Mi vojaĝis kune kun amiko Johano.「私は友人のヨハノと一緒に旅をした。」の友人のヨハノにはlaはつかない。 amiko Johano は amiko, kiu nomiĝas Johanoと同じだそうだ。 ヨハノという友人、と言われても聞き手には具体的に誰だか分からないからlaをつけない。シェークスピアとは知名度が違うんだな。 Parizoのような固有名詞は世界中の人が知ってるけど、無名の人の人名なんか、同じ固有名詞と言っても所詮、それで個人が特定できる訳ではないからな。
@Speco kvazaŭ nekonata individuo 知らない個体であるかのように =la無し単数 -Plej ofte oni ne uzas difinilon, kiam oni parolas pri speco. 「種を語る時、限定詞を使わない場合が多い。」 -Oni kvazaŭ rigardas la specon kiel unu nekonatan individuon, aŭ kiel individuon, kies identeco ne gravas. 「種を、一個の知らない個体として、或は、個別性は重要視されない個体として見る。」 例文 Leono estas besto.「ライオンは動物である。」 どの一個の個体のライオンとってみても、動物という種類である。 -Akvo bolas je cent gradoj. 「水は100度で沸騰する。」 水は何か入れ物に入れない限り一個二個とは数えられないから、単数形がその物質全部を意味するんだよね。 水みたいな物質名詞の場合は単数をそのまま使えば総称だな。
モノリンガル初心者のためのエスペラント定冠詞 p25>>174の続き ASpeco kvazaŭ konata individuo 知ってる個体であるかのように =la有り単数 -Iafoje oni rigardas specon kiel unu imagan konatan individuon, kaj uzas la. 「種を、イメージ上の一個の知ってる個体として見て、laを付ける。」 -Tio estas sufiĉe ofta en formala aŭ filozofieca stilo. 「形式的、哲学的な文体でよく使われる。」 -La gitaro estas tre populara instrumento. 「ギターは非常に人気のある楽器である。」 Gitaro estas...でも可。 -La urso troviĝas kaj en Eŭropo kaj en Ameriko. 「熊は、ヨーロッパでもアメリカでも見られる。」 -La diraĵo ne povus validi pri unu sola urso. Tial ne eblas diri: *Urso troviĝas kaj en Eŭropo kaj en Ameriko.* 「この文章で、ただ一匹の熊と言ったら通用しない。そのためここのUrsoはla無し単数では言えない。」 つまり、ursoという単体の熊が同時にヨーロッパにもアメリカにも存在するのは論理的に不可能だからだ。 しかしなぜlaが付くと同じ単数でもそれが許されるのか? そうだ、La knabino havas mamojn.だ。どれを想像してもいいと言われると逆にイメージが抽象化した。 個体性を失って、「概念」という意味に抽象化される、それがla有り単数の総称か。 「概念」だから、哲学的な真面目な文章に向いているんだ。
-La lupo estas formortanta en Eŭropo. 「オオカミはヨーロッパでは絶滅した。」 これも同じで、Lupoはla無し単数では言えない。 絶滅というのは集団でなる事だから、一匹のオオカミでは論理的に辻褄が合わない。 しかしlaをつけて概念化すると、それが許容される。
モノリンガル初心者のためのエスペラント定冠詞 p26>>179の続き -En la printempo la glacio kaj la neĝo fluidiĝas. 「春に氷と雪が解ける。」 物質名詞で総称だが、氷と雪にはlaが付いている。副詞句の中の「春」も総称文の一部としてlaが付いている。 でもこれがもしfluidiĝis「解けた」だったら、「その雪とその氷はその春に解けた」の意味にならないのかな?
-Se oni ĉi tiel prezentas specon uzante la, oni devas atenti, ke ne estiĝu konfuzo, 「もし種の意味でlaを使うなら、混乱が生じないよう注意すべきだ。」 -ĉu oni parolas pri efektiva individuaĵo, aŭ pri speco prezentata kvazaŭ individuaĵo. 「現実の個体なのか、個体のように提示された種なのか」その通りだ。
-Se O-vorto aperas kiel perverba priskribo, oni nepre ne uzu la, se temas nur pri speco: 「名詞が動詞を介した修飾として現れる場合で、それが種類を意味する時は、絶対laは使うな。」 動詞を介した修飾とは、次の文例の「A esti B」のように、estiなどの動詞を介してBでAの性質などを表す時だ。
-Karlo estas advokato. 「カルロは弁護士です」と、弁護士を種類として言いたい場合はlaは絶対付けない。 カルロは賢い、と言うのと同じく、カルロは弁護士という種類の人です、という感じ。 -Karlo estas la advokato.にすると、カルロは聞き手の知ってる弁護士か、今話題になってる弁護士か、具体的な特定の人物として理解される。 つまり、「A esti B」のBの部分でlaを使うと個別を表すla用法として解釈される訳だな、種類ではなく。
とすると、La leono estas besto. はいいけど、La leono estas la besto.は駄目だ、という事だな。 la無しのbestoを使えば、動物という種の中のどれでもいいから個体だとも解釈できる。ライオンは動物という種の一員、種類という意味になる。 総称のつもりでla有りのbestoを使うと、ライオンは、種としてイメージできる動物という概念である、という意味になる。 ライオン=動物という概念? そうじゃないから駄目なんだ。
Leonoj estas bestoj. = Leono estas besto. La leonoj estas bestoj. どれもOK。 ここには書いてないが、La leono estas besto. も当然OKだろう。
Ursoj troviĝas kaj en Eŭropo kaj en Ameriko. La ursoj troviĝas kaj en Eŭropo kaj en Ameriko. 両方可。la無し複数は、個体としての個々が両大陸に存在するイメージ。 la+複数名詞は、塊としてのまとまり感があるから、la有り複数だとある塊がどかんと両大陸にまたがっている感じかな。
La lupoj estas formortantaj en Eŭropo. ×Lupoj estas formortantaj en Eŭropo. la+複数名詞はĉiuj+複数名詞の代わりにもなるんだっけな。絶滅、のように「全部」が対象となる意味合いでの総称は、la有り複数でなければならない。
Esperanto esis kreita ye 1870–1880 da Poloniana okulo-doktoro Ludovic Lazarus Zamenhof. Ilu publikigis la unesma gramatiko di Esperanto ye julio 1887, pos ilu developis la linguo por dek yari. Zamenhof tradukis literaturo, e skribis originala prozi e versi. La quanto di parolanti kreskis rapide dum la posa yardeki, unesme en Rusiana Imperio ed esta Europa, lore en westa Europa, Ameriki, Chinia e Japonia. L'unesma kongreso di Esperanto-parolanti organizis en Boulogne-sur-Mer, nord-Francia. Pose internaciona kongresi esis organizata en kin kontinenti omna yaro ecepte dum duesma mondo-milito. La kongresi esas generale asistata da 2 000 – 3 000 homi, kelkafoye mem 6 000 homi.
Äbinom son kilid letidana: Johann Philipp Schleyer in Oberlauda. Ven älabom lifayelis lul, äprimom ad golön lü jul. Pals omik no idesinons ad koedön studön omi, ab ziom omik: letidan in Königheim, ätidom ome de lifayel 11id jü 15id oma latini. Pos atos ävisitom gümnadi in Tauberbischofsheim e täno lükioni in Karlsruhe. De 1852 jü 1855 ästudom in niver tö Freiburg Godavi, pükavi, filosopi, jenavi e sanavi. De 1855 jü 1856 ävisitom seminari in St. Peter. Is äsufom tü 1856 gustul 5 kultasaludükami. Pos atos päcälom in Sinzheim, Baden-Baden, Kronau, Wertheim e lätiküno as pädan in Meßkirch, Krumbach (adelo topadiläd di Sauldorf), Litzelstetten (adelo topadiläd di Konstanz) e su nisul Maineän.
モノリンガル初心者のためのエスペラント定冠詞 p28>>181の続き ]U・復習 今日は学校だ。太郎君のエスペラント文が楽しみだな。 今日の太郎君の言葉、何々? Hieraŭ, ĉu vi vidis la Mamulinon? おお、正しい文法。 昨日公園に遊びに行った時の事だな。クラスの女子も何人か来てて、太郎君が「シー!シー!」言うから見たら、 その中にラ・マムリーノもいたんだっけ。シーはŜiの事らしかった。 そしたら向こうも僕らに気づいて、キャーだの言って走って逃げてしまったんだっけ。Jes, mi vidis ŝin.と。 太郎君、Ŝiaj mamoj movis. あー太郎君にエスペラント教えて本当に良かった、癒されるよ。 moviは「動かす」だから「動いた」と言いたいならmoviĝisだよ。 そうだあの時僕ら笑ったな。あの時はお互い笑った理由は言わなかったけど。 僕は上級者だからもっとかっこよく書く。Ni ridis, kiam ŝi kuris kaj skuis la mamojn. かっけーなー、このlaは所有形容詞の代わりのlaだぞ。 太郎君も僕が理解した事が嬉しいらしく、La ŝiaj mamoj estas interesa.と書いてきた。 うーむ、interesa+jは興味深いって意味だ。しかもここ、ŝiajに重ねてのlaはいらないんじゃないか? 僕は書いた。Tuŝu la mamojn. へへ命令形。あ、間違った、ここでlaを使うと太郎君に自分のおっぱい触れって言ってる事になる。 でも太郎君には受けてるし、まあいいか。
-9.1.1. La — bazaj reguloj 「laの基本的な決まり」 -Oni povas en iaj okazoj uzi la mallongigitan apostrofan formon l’. 「場合によってはlaはl'と略せる。」詩とかの時ね。関係ないね。 -La staras antaŭ aliaj priskriboj de la O-vorto. Eventualan rolvorteton oni metas antaŭ la: 「laは、名詞にくっついている修飾より前に立つ。前置詞があるならそれはlaの前。」 形容詞+名詞(名詞+形容詞もありだろう)みたいな形式はひとまとめの名詞句として、その頭にlaを付けて、前置詞はさらにその前に置く。 例文は、pri la altaj domoj、super la domoj kun belaj fenestroj。2番目はdomoj kun belaj fenestrojで一つの名詞句。 当り前の事を言ってるみたいだけど、人によってはこれが当たり前でもないのかもな。間違い例:*en tuta la mondo*
ただし王など特殊な名前は例外。例 Karolo la Kvina。 しかしこれはKarolo, la kvina reĝo という同格で並置の省略形であるとも言える。
-En la Fundamenta Gramatiko estas skribite, 「フンダメンタ・グラマティコには書いてあります」 -ke personoj, por kiuj la uzado de la artikolo prezentas malfacilaĵon, povas tute ĝin ne uzi. 「定冠詞の使い方が難しい人達は全く使わなくでよいですよ、と」 -Tiu permeso validas nur por komencantoj. 「この許しは初心者だけに当てはまる。」か。 日本語に定冠詞は無いけど、言うほど難しくないじゃん、って感じだよ。 英語を知ってる大人の方が、日本人には定冠詞は理解できないとか言ってびびりすぎなんだよな。 英語で分からなかったからエスペラントでも分からないと決めつけてるんだ。大人って頭固いな。
モノリンガル初心者のためのエスペラント定冠詞 p30>>188の続き -Malpermesoj de la -En kelkaj okazoj simplaj reguloj malpermesas la: 「ある場合では、laが使えない単純な規則がある。」
@Ne uzu la ĉe frazparto, kiu havas alian difinilon. 「他の限定詞が同じ部分にあればlaは使えない。」 他の限定詞とは、先に読んだ個所に同じで、指示形容詞とか所有形容詞の事。 laは意味的にtiuに被る場合があるし、所有形容詞の代用にもなるし、同じ意味の物を重ねても意味無いから重ねないのだな。 「どれも」や「どれか」という意味の限定詞は、唯一を限定する定冠詞とは、そもそも意味として相容れないから重ねられない。
ANe uzu la ĉe vorto, kiu per si mem estas propra nomo: 「固有名詞そのものである単語には付けるな。」
BNe uzu la ĉe la frazrolo alvoko: 「呼びかけでつけるな。」 -Kelnero, alportu al mi glason da biero! 「ウェイターさーん、ビール一杯下さーい!」って、呼ばれてる本人=聞き手だよ。もしlaで指された物が自分だったらびっくりだよ。
モノリンガル初心者のためのエスペラント定冠詞 p31>>189の続き ]V・考察 -9.1.2. La — individuaĵoj -Ekzemploj 例文を再検討した。
-Domo brulas! -Individua domo brulas, sed la parolanto ne estas certa, ĉu la aŭskultanto scias, pri kiu domo temas. 「家が燃えてるよ!」 「個別の家が燃えているが、どの家の事か聞き手は分かるのかどうか、話し手は分からない。」 聞き手が知ってる事にはlaを付けて、知らない事には付けない、というのは当然だけど、 知ってるかもしれないし知らないかもしれないって事には付けないのか。よく分からなかったらlaは付けない、と。
-La domo brulas! -La parolanto volas informi, ke nun brulas tiu certa domo, kiun la aŭskultanto supozeble konas (eble lia hejmo). 「家が燃えてるよ!」 「話し手は伝えたがっている、今、聞き手が知ってるだろうと思われるその特定の家が燃えている、と。(もしかしてその人の家かも)」
モノリンガル初心者のためのエスペラント定冠詞 p32>>192の続き -La multaj gastoj restis ĝis noktomezo. 「その多くの客は真夜中まで残っていた。」 -La parolanto ne volas informi, ke la gastoj estis multaj, 「話し手は客が多いという事を伝えたいのではなく、」 -sed parolas pri ili per la okaza nomo la multaj gastoj supozante, ke la aŭskultanto jam aŭdis pri ili. 「聞き手は既にその客たちについて聞いているだろうと思っているから、話し手はla multaj gastojという言葉を使っている。」
-Venis multaj gastoj al via festo, ĉu ne? 「あなたのお祝いには多くのお客さんが来たんでしょ?」 -La gastoj ja estis certaj individuoj, sed ĉi tie la frazparto multaj gastoj nur servas por informi pri la kvanto de gastoj. 「お客はある特定の個々人であるが、ここではmultaj gastojはお客の量についてだけ言っている。」
この説明を自己解釈すると、形容詞付きの名詞でlaが付く場合と付かない場合の違いを言ってるのだろう。 laが付く場合は、形容詞含めての状態として聞き手はその対象を認識している。 la multaj gastojは聞き手も既に、お客は多いんだろうな、と分かってる筈の場合。 laが無いmultaj gastojは聞き手はお客が来た事は知ってるだろうが、お客が多いと思ってるか多くないと思ってるか、それが話し手には分からない場合。
1. Patro kaj frato. - Leono estas besto. - Rozo estas floro, kaj kolombo estas birdo. - La rozo apartenas al Teodoro. - La suno brilas. - La patro estas sana. - La patro estas tajloro.
2. Infano ne estas matura homo. - La infano jam ne ploras. - La ĉielo estas blua. - Kie estas la libro kaj la krajono? - La libro estas sur la tablo, kaj la krajono kuŝas sur la fenestro. - Sur la fenestro kuŝas krajono kaj plumo. - Jen estas pomo. - Jen estas la pomo, kiun mi trovis. - Sur la tero kuŝas ŝtono.
3. Leono estas forta. - La dentoj de leono estas akraj. - Al leono ne donu la manon. - Mi vidas leonon. - Resti kun leono estas danĝere. - Kiu kuraĝas rajdi sur leono? - Mi parolas pri leono.
4. La patro estas bona. - Jen kuŝas la ĉapelo de la patro. - Diru al la patro, ke mi estas diligenta. - Mi amas la patron. - Venu kune kun la patro. - La filo staras apud la patro. - La mano de Johano estas pura. - Mi konas Johanon. - Ludoviko, donu al mi panon. - Mi manĝas per la buŝo kaj flaras per la nazo. - Antaŭ la domo staras arbo. - La patro estas en la ĉambro.
5. La birdoj flugas. - La kanto de la birdoj estas agrabla. - Donu al la birdoj akvon, ĉar ili volas trinki. - La knabo forpelis la birdojn. - Ni vidas per la okuloj kaj aŭdas perla oreloj. - Bonaj infanoj lernas diligente. - Aleksandro ne volas lerni, kaj tial mi batas Aleksandron. - De la patro mi ricevis libron, kaj de la frato mi ricevis plumon. - Mi venas de la avo; kaj mi iras nun al la onklo. - Mi legas libron. - La patro ne legas libron, sed li skribas leteron.
6. Papero estas blanka. - Blanka papero kuŝas sur la tablo. - La blanka papero jam ne kuŝas sur la tablo. - Jen estas la kajero de la juna fraŭlino. - La patro donis al mi dolĉan pomon. - Rakontu al mia juna amiko belan historion. - Mi ne amas obstinajn homojn. - Mi deziras al vi bonan tagon, sinjoro! - Bonan matenon! - Ĝojan feston! (mi deziras al vi). - Kia ĝoja festo! (estas hodiaŭ). - Sur la ĉielo staras la bela suno. - En la tago ni vidas la helan sunon, kaj en la nokto ni vidas la palan lunon kaj la belajn stelojn. - La papero estas tre blanka, sed la neĝo estas pli blanka. - Lakto estas pli nutra, ol vino. - Mi havas pli freŝan panon, ol vi. - Ne, vi eraras, sinjoro : via pano estas malpli freŝa, ol mia. - El ĉiuj miaj infanoj Ernesto estas la plej juna. - Mi estas tiel forta, kiel vi. - El ĉiuj siaj fratoj Antono estas la malplej saĝa.
7. Du homoj povas pli multe fari ol unu. - Mi havas nur unu buŝon, sed mi havas du orelojn. - Li promenas kun tri hundoj. - Li faris ĉion per la dek fingroj de siaj manoj. - El ŝiaj multaj infanoj unuj estas bonaj kaj aliaj estas malbonaj. - Kvin kaj sep faras dek du. - Dek kaj dek faras dudek. - Kvar kaj dek ok faras dudek du. - Tridek kaj kvardek kvin faras sepdek kvin. - Mil okcent naŭdek tri. - Li havas dek unu infanojn. - Sesdek minutoj faras unu horon, kaj unu minuto konsistas el sesdek sekundoj. - Januaro estas la unua monato de la jaro, Aprilo estas la kvara, Novembro estas la dek-unua, Decembro estas la dek-dua. - La dudeka (tago) de Februaro estas la kvindek-unua tago de la jaro. - La sepan tagon de la semajno Dio elektis, ke ĝi estu pli sankta, ol la ses unuaj tagoj. - Kion Dio kreis en la sesa tago? - Kiun daton ni havas hodiaŭ? - Hodiaŭ estas la dudek sepa (tago) de Marto. - Georgo Vaŝington estis naskita la dudek duan de Februaro de la jaro mil sepcent tridek dua.
8. Mi havas cent pomojn. - Mi havas centon da pomoj. - Tiu ĉi urbo havas milionon da loĝantoj. - Mi aĉetis dekduon (aŭ dek-duon) da kuleroj kaj du dekduojn da forkoj. - Mil jaroj (aŭ milo da jaroj) faras miljaron. - Unue mi redonas al vi la monon, kiun vi pruntis al mi; due mi dankas vin por la prunto; trie mi petas vin ankaŭ poste prunti al mi, kiam mi bezonos monon. - Por ĉiu tago mi ricevas kvin frankojn, sed por la hodiaŭa tago mi ricevis duoblan pagon, t. e. (= tio estas) dek frankojn. - Kvinoble sep estas tridek kvin. - Tri estas duono de ses. - Ok estas kvar kvinonoj de dek. - Kvar metroj da tiu ĉi ŝtofo kostas naŭ frankojn; tial du metroj kostas kvar kaj duonon frankojn (aŭ da frankoj). - Unu tago estas tricent-sesdek-kvinono aŭ tricent-sesdek-sesono de jaro. - Tiuj ĉi du amikoj promenas ĉiam duope. - Kvinope ili sin ĵetis sur min, sed mi venkis ĉiujn kvin atakantojn. - Por miaj kvar infanoj mi aĉetis dek du pomojn, kaj al ĉiu el la infanoj mi donis po tri pomoj. - Tiu ĉi libro havas sesdek paĝojn; tial, se mi legos en ĉiu tago po dek kvin paĝoj, mi finos la tutan libron en kvar tagoj.
9. Mi legas. - Ci skribas (anstataŭ "ci" oni uzas ordinare "vi"). - Li estas knabo, kaj ŝi estas knabino. - La tranĉilo tranĉas bone, ĉar ĝi estas akra. - Ni estas homoj. - Vi estas infanoj. - Ili estas rusoj. - Kie estas la knaboj? - Ili estas en la ĝardeno. - Kie estas la knabinoj? - Ili ankaŭ estas en la ĝardeno. - Kie estas la tranĉiloj? - Ili kuŝas sur la tablo. - Mi vokas la knabon, kaj li venas. - Mi vokas la knabinon, kaj ŝi venas. - La infano ploras, ĉar ĝi volas manĝi. - La infanoj ploras, ĉar ili volas manĝi. - Knabo, vi estas neĝentila. - Sinjoro, vi estas neĝentila. - Sinjoroj, vi estas neĝentilaj. - Mia hundo, vi estas tre fidela. - Oni diras, ke la vero ĉiam venkas. - En la vintro oni hejtas la fornojn. - Kiam oni estas riĉa (aŭ riĉaj), oni havas multajn amikojn.
10. Li amas min, sed mi lin ne amas. - Mi volis lin bati, sed li forkuris de mi. - Diru al mi vian nomon. - Ne skribu al mi tiajn longajn leterojn. - Venu al mi hodiaŭ vespere. - Mi rakontos al vi historion. - Ĉu vi diros al mi la veron? - La domo apartenas al li. - Li estas mia onklo, ĉar mia patro estas lia frato. - Sinjoro Petro kaj lia edzino tre amas miajn infanojn; mi ankaŭ tre amas (infanojn). - Montru al ili vian novan veston. - Mi amas min mem, vi amas vin mem, li amas sin mem, kaj ĉiu homo amas sin mem. - Mia frato diris al Stefano, ke li amas lin pli, ol sin mem. - Mi zorgas pri ŝi tiel, kiel mi zorgas pri mi mem; sed ŝi mem tute ne zorgas pri si kaj tute sin ne gardas. - Miaj fratoj havis hodiaŭ gastojn; post la vespermanĝo niaj fratoj eliris kun la gastoj el sia domo kaj akompanis ilin ĝis ilia domo. - Mi jam havas mian ĉapelon; nun serĉu vi vian. - Mi lavis min en mia ĉambro, kaj ŝi lavis sin en sia ĉambro. - La infano serĉis sian pupon; mi montris al la infano, kie kuŝas ĝia pupo. - Oni ne forgesas facile sian unuan amon.
11. Nun mi legas, vi legas kaj li legas; ni ĉiuj legas. - Vi skribas, kaj la infanoj skribas; ili ĉiuj sidas silente kaj skribas. - Hieraŭ mi renkontis vian filon, kaj li ĝentile salutis min. - Hodiaŭ estas sabato, kaj morgaŭ estos dimanĉo. - Hieraŭ estis vendredo, kaj post-morgaŭ estos lundo. - Antaŭ tri tagoj mi vizitis vian kuzon kaj mia vizito faris al li plezuron. - Ĉu vi jam trovis vian horloĝon? - Mi ĝin ankoraŭ ne serĉis; kiam mi finos mian laboron, mi serĉos mian horloĝon, sed mi timas, ke mi ĝin jam ne trovos. - Kiam mi venis al li, li dormis; sed mi lin vekis. - Se mi estus sana, mi estus feliĉa. - Se li scius, ke mi estas tie ĉi, li tuj venus al mi. - Se la lernanto scius bone sian lecionon, la instruanto lin ne punus. - Kial vi ne respondas al mi? Ĉu vi estas surda aŭ muta? - Iru for! - Infano, ne tuŝu la spegulon! - Karaj infanoj, estu ĉiam honestaj! - Li venu, kaj mi pardonos al li. - Ordonu al li, ke li ne babilu. - Petu ŝin, ke ŝi sendu al mi kandelon. - Ni estu gajaj, ni uzu bone la vivon, ĉar la vivo ne estas longa. - Ŝi volas danci. Morti pro la patrujo estas agrable. - La infano ne ĉesas petoli.
12. Fluanta akvo estas pli pura, ol akvo, staranta senmove. - Promenante sur la strato, mi falis. - Kiam Nikodemo batas Jozefon, tiam Nikodemo estas la batanto kaj Jozefo estas la batato. - Al homo, pekinta senintence, Dio facile pardonas. - Trovinte pomon, mi ĝin manĝis. - La falinta homo ne povis sin levi. - Ne riproĉu vian amikon, ĉar vi mem pli multe meritas riproĉon; li estas nur unufoja mensoginto, dum vi estas ankoraŭ nun ĉiam mensoganto. - La tempo pasinta jam neniam revenos; la tempon venontan neniu ankoraŭ konas. - Venu, ni atendas vin, Savonto de la mondo. - En la lingvo "Esperanto" ni vidas la estontan lingvon helpantan de la tuta mondo. - Aŭgusto estas mia plej amata filo. - Mono havata estas pli grava ol havita. - Pasero kaptita estas pli bona, ol aglo kaptota. - La soldatoj kondukis la arestitojn tra la stratoj. - Li venis al mi tute ne atendite. - Homo, kiun oni devas juĝi, estas juĝato.
13. Nun li diras al mi la veron. - Hieraŭ li diris al mi la veron. - Li ĉiam diradis al mi la veron. - Kiam vi vidis nin en la salono, li jam antaŭe diris al mi la veron (aŭ li estis dirinta al mi la veron). - Li diros al mi la veron. - Kiam vi venos al mi, li jam antaŭe diros al mi la veron (aŭ li estos dirinta al mi la veron; aŭ antaŭ ol vi venos al mi, li diros al mi la veron). - Se mi petus lin, li dirus al mi la veron. - Mi ne farus la eraron, se li antaŭe dirus al mi la veron (aŭ se li estus dirinta al mi la veron). - Kiam mi venos, diru al mi la veron. - Kiam mia patro venos, diru al mi antaŭe la veron (aŭ estu dirinta al mi la veron). - Mi volas diri al vi la veron. - Mi volas, ke tio, kion mi diris, estu vera (aŭ mi volas esti dirinta la veron).
14. Mi estas amata. Mi estis amata. Mi estos amata. Mi estus amata. Estu amata. Esti amata. - Vi estas lavita. Vi estis lavita. Vi estos lavita. Vi estus lavita. Estu lavita. Esti lavita. - Li estas invitota. Li estis invitota. Li estos invitota. Li estus invitota. Estu invitota. Esti invitota. - Tiu ĉi komercaĵo estas ĉiam volonte aĉetata de mi. - La surtuto estas aĉetita de mi, sekve ĝi apartenas al mi. - Kiam via domo estis konstruata, mia domo estis jam longe konstruita. - Mi sciigas, ke de nun la ŝuldoj de mia filo ne estos pagataj de mi. - Estu trankvila, mia tuta ŝuldo estos pagita al vi baldaŭ. - Mia ora ringo ne estus nun tiel longe serĉata, se ĝi ne estus tiel lerte kaŝita de vi. - Laŭ la projekto de la inĝenieroj tiu ĉi fervojo estas konstruota en la daŭro de du jaroj; sed mi pensas, ke ĝi estos konstruata pli ol tri jarojn. - Honesta homo agas honeste. - La pastro, kiu mortis antaŭ nelonge (aŭ antaŭ nelonga tempo), loĝis longe en nia urbo. - Ĉu hodiaŭ estas varme aŭ malvarme? - Sur la kameno inter du potoj staras fera kaldrono; el la kaldrono, en kiu sin trovas bolanta akvo, eliras vaporo; tra la fenestro, kiu sin trovas apud la pordo, la vaporo iras sur la korton.
15. Kie vi estas? - Mi estas en la ĝardeno. - Kien vi iras? - Mi iras en la ĝardenon. - La birdo flugas en la ĉambro (- ĝi estas en la ĉambro kaj flugas en ĝi). - La birdo flugas en la ĉambron (- ĝi estas ekster la ĉambro kaj flugas nun en ĝin). - Mi vojaĝas en Hispanujo. - Mi vojaĝas en Hispanujon. - Mi sidas sur seĝo kaj tenas la piedojn sur benketo. - Mi metis la manon sur la tablon. El sub la kanapo la muso kuris sub la liton, kaj nun ĝi kuras sub la lito. - Super la tero sin trovas aero. - Anstataŭ kafo li donis al mi teon kun sukero, sed sen kremo. - Mi staras ekster la domo, kaj li estas interne. - En la salono estis neniu krom li kaj lia fianĉino. - La hirundo flugis trans la riveron, ĉar trans la rivero sin trovis aliaj hirundoj. - Mi restas tie ĉi laŭ la ordono de mia estro. - Kiam li estis ĉe mi, li staris tutan horon apud la fenestro. - Li diras, ke mi estas atenta. - Li petas, ke mi estu atenta. - Kvankam vi estas riĉa, mi dubas, ĉu vi estas feliĉa. - Se vi scius, kiu li estas, vi lin pli estimus. - Se li jam venis, petu lin al mi. - Ho, Dio! kion vi faras! - Ha, kiel bele! - For de tie ĉi! - Fi, kiel abomene! - Nu, iru pli rapide!